Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Ουρολογικών Παθήσεων αναπτύξαμε ένα θέμα που απασχολεί πολλούς γονείς, και είναι η Νυχτερινή Ενούρηση στα παιδιά. Ο Ουρολόγος κος Γκούβαλης μας απαντά στις ερωτήσεις μας και μας λύνει τις απορίες μας.
Πείτε μας για την νυχτερινή ενούρηση. Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε;
Αν και η νυκτερινή ενούρηση ταλαιπωρεί πολλά παιδιά -κυρίως αγόρια- παρόλα αυτά μόνο το 1/3 των οικογενειών αναζητούν ιατρική βοήθεια.
Το παιδί δέχεται συνήθως ειρωνεία και απαξίωση από το περιβάλλον του επειδή «βρέχει» το κρεβάτι του και αυτό μπορεί να του δημιουργήσει από χαμηλή αυτοπεποίθηση και ψυχολογικά προβλήματα μέχρι κατάθλιψη. Αυτό πρέπει να αλλάξει!
Αν το παιδί παρουσιάζει νυκτερινή ενούρηση -συνήθως ακούσια- είναι άνω των πέντε ετών και το κάνει τουλάχιστον δύο φορές τον μήνα,
πρέπει να κινητοποιηθούμε.
Η κατάσταση θεωρείται σοβαρή αν η ενούρηση εμφανίζεται 4 με 5 νύχτες την εβδομάδα. Από αυτά τα παιδιά μόνο τα μισά θα ξεπεράσουν το πρόβλημά τους χωρίς θεραπεία.
Εκτιμάται ότι περίπου το 8% των αγοριών ηλικίας 12 ετών, μπορεί να εξακολουθήσει να αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα. Ωστόσο, στην
εφηβεία το αντίστοιχο ποσοστό δεν ξεπερνά το 3%.
Ποιες είναι οι κατηγορίες της νυχτερινής ενούρησης και ποια τα χαρακτηριστικά της κάθε κατηγορίας;
Η νυκτερινή ενούρηση διακρίνεται στις εξής κατηγορίες:
Η πρωτοπαθής ενούρηση κάνει την εμφάνισή της πριν το παιδί γίνει πέντε χρόνων.
Η δευτεροπαθής εκδηλώνεται μεταξύ πέντε έως οκτώ ετών αν και είναι πιθανόν να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Μονοσυμπτωματική θεωρείται η νυχτερινή ενούρηση αν τα παιδιά δεν σταμάτησαν να «βρέχουν» το κρεββάτι τους για πάνω από έξι μήνες.
Πολυσυμπτωματική θεωρείται αν το παιδί εμφανίζει και τη μέρα ακράτεια ούρων, συχνουρία ή επείγουσα ανάγκη για ούρηση την οποία
δεν μπορεί να ελέγξει.
Πού μπορεί να οφείλεται;
Κληρονομικότητα. Είναι συχνότερη αν ένας από τους δύο γονείς ή και οι δύο αντιμετώπισαν το ίδιο πρόβλημα. Μόνο το 15% των παιδιών δεν
είχε ενουρητικούς γονείς.
Ψυχολογικά προβλήματα. Προκαλούν νυκτερινή ενούρηση άγχος, ανασφάλεια, ζήλια προς ένα αδερφό, φοβίες, κοινωνική απομόνωση ή εντάσεις στο σχολικό ή στο οικογενειακό περιβάλλον.
Προβληματική έκκριση βαζοπρεσσίνης. Πρόκειται για μία αντιδιουρητική ορμόνη, για την οποία ορισμένα παιδιά καθυστερούν να αναπτύξουν κιρκάδιο ρυθμό έκκρισής της. Αν αυτή η ορμόνη δεν συντίθεται ικανοποιητικά τη νύχτα, τότε παράγεται μεγάλη ποσότητα ούρων τα οποία δεν μπορεί να συγκρατήσει η ουροδόχος κύστη, με αποτέλεσμα το παιδί να «βρέχει» το κρεβάτι του.
Υπό κανονικές συνθήκες η παραγωγή Βαζοπρεσσίνης οδηγεί τη νύχτα σε 50% λιγότερη παραγωγή ούρων.
Ελλιπής ωρίμανση. Τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης- τοίχωμα και σφιγκτήρα της ουρήθρας- έχει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα και ορισμένες φορές καθυστερεί η διαδικασία ωρίμανσης της διαδικασίας.
Παθήσεις. Διαβήτης, λοιμώξεις σε ουροδόχο κύστη και νεφρά, επιληψία, υπερθυρεοειδισμός και τροφές.
Τροφές. Αν περιέχουν μεγάλες ποσότητες χρωστικών και γλυκαντικών ουσιών μπορεί να προκαλέσουν νυχτερινή ενούρηση.
«Βαρύς» ύπνος. Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές και πάντα με βάση τις μαρτυρίες των γονέων, τα παιδιά που εμφανίζουν νυκτερινή ενούρηση, συχνά δυσκολεύονται να ξυπνήσουν. Ωστόσο, αυτή η παράμετρος χρήζει να διερευνηθεί περαιτέρω.
Έντονη δυσκοιλιότητα.
Διαταραχές προσοχής με υπερκινητικότητα (ADHD).
Υπάρχει θεραπεία;
Φαρμακευτική θεραπεία. Στόχο έχει τη μείωση της παραγωγής ούρων τη νύχτα. Χορηγείται δεσμοπρεσσίνη, η οποία είναι συνθετική και αντίστοιχη της βασοπρεσσίνης, που όπως είπαμε είναι αντιδιουρητική ορμόνη. Είναι αποτελεσματικότερη σε παιδιά άνω των εννέα ετών αλλά δυστυχώς υπάρχει υψηλό ποσοστό υποτροπής μετά το τέλος της θεραπείας.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε το παιδί;
Επιβράβευση. Το παιδί χρειάζεται κατανόηση και ενθάρρυνση, όχι απαξιωτική συμπεριφορά που το γεμίζει τύψεις και ενοχές. Το οικογενειακό περιβάλλον πρέπει να το επιβραβεύει μετά κάθε «στεγνή» νύχτα.
Πριν τον ύπνο. Καλό είναι να αποφεύγονται υγρά και μεγάλες ποσότητες τροφών.
Το παιδί πάντα να ουρεί πριν κοιμηθεί.
Τουαλέτα με πρόγραμμα. Το παιδί πρέπει να μάθει να πηγαίνει στην τουαλέτα για να ουρήσει κάθε δύο με τρεις ώρες.
Στο μεσοδιάστημα πρέπει να ασκηθεί να συγκρατεί την ανάγκη του για ούρηση.
Αντίστοιχα, το παιδί καλό είναι να ξυπνά για να ουρήσει τη νύχτα.
Δρ. Σπύρος Γκούβαλης
Χειρουργός-Ουρολόγος Παιδοουρολόγος
