Γονεϊκές ανησυχίες μπροστά στη «σεξουαλική» αναζήτηση του παιδιού.
Κατά την παιδική ηλικία δεν είναι σπάνιο οι γονείς να αντιληφθούν ότι το παιδί ασχολείται με την περιοχή των γεννητικών του οργάνων, είτε με το να τρίβεται στο κρεβάτι του ή σε κάποιο παιχνίδι, είτε σφίγγοντας τα πόδια του. Σε αυτές τις περιπτώσεις κάνουμε λόγο για μια αυνανιστικού τύπου συμπεριφορά από το παιδί, η οποία, όμως, δεν είναι ούτε συνειδητή και ώριμη, ούτε οργανωμένη, όπως συμβαίνει στην εφηβεία.
Στην πραγματικότητα η τάση αυτή των μικρών παιδιών να αγγίζουν τα γεννητικά τους όργανα, αλλά και γενικότερα το σώμα τους, τα χέρια, τις πατούσες τους, σχετίζεται με την προσπάθεια τους να οριοθετήσουν την ύπαρξη τους μέσα από τις αισθήσεις τους, αλλά και με την συνειδητοποίηση ότι αντλούν ικανοποίηση και ευχαρίστηση. Επομένως, δεν πρόκειται για ένδειξη παθολογίας ή σεξουαλικού προβλήματος, αλλά αποτελεί μια φυσιολογική εξέλιξη στην ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη του παιδιού, απαραίτητη μάλιστα για την σταδιακή του ανάπτυξη.
Η αρχική αντίδραση του γονέα μπορεί να χαρακτηρίζεται από αμηχανία, αλλά η κατάλληλη γνώση και ενημέρωση για το ότι πρόκειται για μια φυσιολογική κατάσταση μπορεί να ηρεμήσει και να καθησυχάσει τον γονέα, ο οποίος πλέον μπορεί να δείξει κατανόηση. Ωστόσο, όταν ο ηθικός κώδικας του γονέα εμπεριέχει τον αυνανισμό ως κάτι ανήθικο, κακό και προβληματικό τότε το παιδί μπορεί να γίνει αποδέκτης φωνών και εντάσεων, με σκοπό να σταματήσει την «ανήθικη» αυτή συμπεριφορά.
Το παιδί, γεμάτο ενοχές, κλείνεται στον εαυτό του ανέτοιμο να κατανοήσει πού και πώς έπραξε λάθος. Το συμπέρασμα που βγάζει είναι είτε ότι η γενετήσια περιοχή είναι κάτι κακό, ότι η ευχαρίστηση που σχετίζεται με αυτό είναι κάτι για το οποίο πρέπει να αισθάνεται ενοχή, είτε ότι με αυτό τον τρόπο ο μπαμπάς ή η μαμά ασχολείται μαζί μου και κερδίζω την προσοχή τους που τόσο πολύ επιθυμώ. Η ενοχοποίηση αυτή της σεξουαλικότητας των παιδιών τους είναι πολύ πιο πιθανό να οδηγήσει στην ανάπτυξη δυσλειτουργιών στο μέλλον, από ότι η συμπεριφορά αυτή καθαυτή.
Ο καλύτερος τρόπος για να χειριστούν οι γονείς μια τέτοια κατάσταση είναι με τη μέθοδο της απόσπασης της προσοχής. Τη στιγμή που γίνεται έντονα η συμπεριφορά αυτή, για παράδειγμα μπροστά σε κόσμο, είναι ωφέλιμο να κατευθύνουν την προσοχή του παιδιού προς μια άλλη ευχάριστη δραστηριότητα (να παίξουν μαζί του, να του ζητήσουν να τους φέρει κάτι κλπ).
Οι γονείς δεν θα πρέπει να ξεχνάνε τη σημασία που έχει το να εκδηλώνεται αυτή η συμπεριφορά στον ιδιωτικό χώρο του παιδιού, γι’ αυτό και κρίνεται σκόπιμο μετά την ηλικία των 5 ετών τα αδέλφια να έχουν το καθένα το δικό του δωμάτιο ή έστω έναν χώρο διαμορφωμένο με τέτοιο τρόπο που να αισθάνεται αυτόνομο.
Αγγελική Διδυμοπούλου
Ψυχολόγος- Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια
Επιστημονική Συνεργάτις του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
Πρόεδρος: Δρ Θάνος Ασκητής
Κηφισίας 360 & Θερμοπυλών 2, Χαλάνδρι, Αθήνα, Τ.Κ. 152 33, 1ος όροφος
