Με αφορμή την Ευρωπαϊκή εβδομάδα Ουρολογικών Παθήσεων, αναπτύσσουμε ένα θέμα που απασχολεί πολλές γυναίκες και είναι η γυναικεία ακράτεια. Μας ενημερώνει ο Ουρολόγος κος Γκούβαλης απαντώντας μας όλες μας τις απορίες.
Η γυναικεία ακράτεια εκ των πραγμάτων είναι ένα ζήτημα που προκαλεί αμηχανία και απασχολεί πολλές γυναίκες ενώ το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι:
Πώς αντιμετωπίζεται η γυναικεία ακράτεια;
Η ακράτεια βασανίζει σημαντικό τμήμα του γυναικείου πληθυσμού και επηρεάζει την κοινωνική ζωή, την ψυχολογία αλλά και τη σεξουαλικότητα των γυναικών. Κι όμως μπορεί να αντιμετωπισθεί πλήρως και η γυναίκα να ζήσει μία ζωή χωρίς φόβο και χωρίς περιορισμούς.
Εκτιμάται ότι μία στις τέσσερις γυναίκες άνω των 50 θα εμφανίσει ακράτεια ούρων: το ποσοστό εκτινάσσεται στο 50% για τις γυναίκες άνω των 65. Ωστόσο η ακράτεια αφορά όλες τις ηλικίες: στην Ελλάδα 3 στις 10 γυναίκες πάσχουν από κάποια μορφή ακράτειας. Αν και δημιουργεί πολλά προβλήματα, παρόλα αυτά σύμφωνα μόνο το 20% των περιπτώσεων αναζητά ιατρική βοήθεια.
Τι μπορεί να προκαλέσει την ακράτεια;
Η ακράτεια ούρων αποτρέπει την ασθενή να απομακρυνθεί από το σπίτι της ή από «ασφαλές» περιβάλλον και συνήθως προκαλείται από τη χαλάρωση των ιστών της πυέλου, που οφείλεται στις γέννες. Εξαιτίας της προκαλούμενης χαλάρωσης, η ουροδόχος κύστη, ίσως και η μήτρα και το έντερο, κατεβαίνουν προς τα κάτω, όταν η ασθενής σφιχτεί ή βήξει. Όταν λοιπόν για κάποιον λόγο «σφίγγεται» η κοιλιά, τότε η ουροδόχος κύστη δεν μπορεί να συγκρατήσει τα ούρα.
Ακράτεια μπορεί να προκαλέσουν ακόμη, γενετικές ανωμαλίες, τραυματισμοί σε σπονδυλική στήλη ή λεκάνη, εγκεφαλικό επεισόδιο, ασθένειες όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, χρόνιες ουρολοιμώξεις, το ότι η γυναίκα σηκώνει βάρη, η εμμηνόπαυση, η ανεπάρκεια οιστρογόνων αλλά και η παχυσαρκία.
Η ακράτεια μπορεί να είναι επιτακτικού τύπου ( ξαφνικά έντονη και μη ελεγχόμενη επιθυμία για ούρηση) ακράτεια από προσπάθεια, όπου βήχας, φτάρνισμα ή γέλιο προκαλούν απώλεια ούρων ή μικτή ακράτεια η οποία συνδυάζει το επιτακτικό στοιχείο αλλά και την απώλεια ούρων κατά την προσπάθεια. Την ακράτεια προκαλεί και η υπερπλήρωση, όταν δηλαδή η ουροδόχος κύστη έχει περισσότερα ούρα απ’ όσα μπορεί να συγκρατήσει, γιατί τότε βρίσκεται σε κατάσταση υποτονίας, δηλαδή δεν συσπάται.
Ποια είναι η διαδικασία της εξέτασης και της αξιολόγησης της κατάστασης; Υπάρχει θεραπεία;
Η ακράτεια αξιολογείται με υπερηχογράφημα και ουροδυναμική εξέταση, προκειμένου να αποφασισθεί η ακολουθούμενη θεραπεία. Κατά την ουροδυναμική εξέταση, τοποθετείται ένας καθετήρας στην ουροδόχο κύστη, ο οποίος θα ελέγξει τις δραστηριότητες ουροδόχου κύστης και ουρήθρας.
Αν η συντηρητική θεραπεία (ασκήσεις πυέλου, ηλεκτρική διέγερση των μυών, κολπικοί κώνοι και ορμονολογικά σκευάσματα) δεν αποδώσει, χειρουργική θεραπεία μπορεί να προσφέρει μόνιμα και θεαματικά αποτελέσματα, ιδιαίτερα αν ο σφικτήρας της βαλβίδας της ουροδόχου κύστης έχει υποστεί βλάβη.
Ο χειρουργός ουρολόγος αναρτά τον κόλπο, τοποθετεί κολλαγόνο ή σιλικόνη γύρω από την ουρήθρα ή κολπική ταινία ελεύθερης τάσης. Η τοποθέτηση κολπικής ταινίας είναι μέθοδος ελάχιστα επεμβατική (διαρκεί περίπου 20 λεπτά) και γίνεται με τοπική αναισθησία. Η ταινία είναι κατασκευασμένη από ειδικό πλέγμα και τοποθετείται στην ουρήθρα της γυναίκας μέσω του κόλπου. Η ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι της μετά σύντομη νοσηλεία (μία έως τέσσερις μέρες νοσηλείας) ενώ σε μία εβδομάδα επιστρέφει πλήρως στα καθήκοντά της.
Μπορεί η ακράτεια να σχετίζεται με άλλες παθήσεις;
H ακράτεια ούρων ως σύμπτωμα μπορεί να σχετίζεται με τον διαβήτη ή διάφορα νεφρικά προβλήματα. Οι γυναίκες δεν πρέπει να ολιγωρούν στο να επισκεφθούν χειρουργό ουρολόγο ο οποίος θα δρομολογήσει την βέλτιστη γι’ αυτές θεραπεία.
Τι θα λέγατε στις γυναίκες που έχουν συμπτώματα ακράτειας όμως διστάζουν να το αντιμετωπίσουν σοβαρά;
Αν και η ακράτεια ούρων εμφανίζεται συχνότερα απ’ ότι νομίζουμε, ωστόσο οι γυναίκες δύσκολα το συζητούν γιατί αισθάνονται αμηχανία. Και όμως, η ακράτεια ούρων βάζει εμπόδια στη ζωή: σας αναγκάζει να περιορίζετε ή να αποφεύγετε κοινωνικές εξόδους, άσκηση, ταξίδια ή οτιδήποτε άλλο σας αρέσει. Βάλτε ένα τέλος σ’ αυτή την κατάσταση γιατί έχετε επιλογές!
Δρ. Σπύρος Γκούβαλης
Χειρουργός-Ουρολόγος Παιδοουρολόγος
