Μιλάμε στα παιδιά για την κλιματική αλλαγή με τρόπο απλό.
«Πού πήγε η άνοιξη;» αναρωτιέται η Νίκη Ευελπίδου, Καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ και δύο φορές βραβευμένη από την Ακαδημία Αθηνών. Αυτός είναι ο τίτλος στο νέο παραμύθι της – στο πλαίσιο της σειράς «Περιβαλλοντικές Ιστορίες» της ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗΣ- με το οποίο μιλά στα παιδιά για την κλιματική αλλαγή συνδυάζοντας αφήγηση και ψηφιακά εργαλεία. Αν θέλουμε να χτίσουμε έναν καλύτερο κόσμο η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των παιδιών είναι προτεραιότητα…
«Πού πήγε η άνοιξη;». Είναι τελικά οι ερωτήσεις πολυτιμότερες από τις απαντήσεις;
Συχνά οι ερωτήσεις έχουν μεγαλύτερη αξία από τις ίδιες τις απαντήσεις. Τα παιδιά δεν χρειάζονται έτοιμες λύσεις· έχουν ανάγκη από ερεθίσματα που τα ωθούν να παρατηρούν, να διερωτώνται και να συνδέουν όσα βλέπουν γύρω τους με όσα μαθαίνουν. Έτσι, η γνώση γίνεται προσωπική εμπειρία και όχι μια στείρα πληροφορία που απλώς τους μεταφέρθηκε. Στο «Πού πήγε η Άνοιξη;» στόχος μου είναι να καλλιεργηθεί αυτή η αναζήτηση. Να αναρωτηθούν για το τι συμβαίνει, να θελήσουν να μάθουν περισσότερα. Και μέσα από αυτήν τη διαδικασία, τα παιδιά έρχονται σε επαφή με το περιβάλλον, κατανοούν την κλιματική αλλαγή, τον ρόλο του ανθρώπου και τις συνέπειες των πράξεών μας στη φύση.
Μπορούν τα παιδιά να κατανοήσουν φαινόμενα όπως η κλιματική αλλαγή; Φαντάζει σύνθετο ακόμη και για τους ενήλικες…
Η κλιματική αλλαγή είναι πράγματι ένα σύνθετο φαινόμενο ακόμη και για τους ενήλικες. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι τα παιδιά δεν μπορούν να το κατανοήσουν σε βασικό επίπεδο. Η φυσική τους περιέργεια, η τάση τους να ρωτούν «γιατί;» και να παρατηρούν τον κόσμο γύρω τους, τους δίνει τη δυνατότητα να συλλάβουν απλές έννοιες, αρκεί να τους παρουσιαστούν με τον κατάλληλο τρόπο. Δεν χρειάζονται περίπλοκες εξηγήσεις∙ χρειάζονται εικόνες, παραδείγματα από την καθημερινότητά τους και ιστορίες που να τα αγγίζουν. Στο «Πού πήγε η Άνοιξη;» προκαλώ τα παιδιά να σκεφτούν, να αναρωτηθούν και να συνθέσουν τις πληροφορίες.
Πώς συντονίζεται η έκδοση με την ψηφιακή εποχή μας;
Η έκδοση συνδυάζει την αφήγηση με ψηφιακά εργαλεία που φέρνουν τον κόσμο του παραμυθιού πιο κοντά στα παιδιά. Μέσα από διαδραστικούς χάρτες, εικόνες και βίντεο από πραγματικά μέρη, τα παιδιά βλέπουν να ζωντανεύουν τα όσα διαβάζουν και κατανοούν καλύτερα το περιβάλλον γύρω τους. Παράλληλα, αναπτύσσουν ψηφιακές δεξιότητες, παρατηρούν σχέσεις μεταξύ τόπου και περιβάλλοντος και μαθαίνουν να συνδέουν τη φαντασία με την πραγματικότητα. Ο συνεργάτης μου, Σπύρος Ευάγγελος, γεωλόγος και ειδικός σε θέματα ψηφιακής χαρτογραφίας, έχει δημιουργήσει αυτούς τους χάρτες ώστε η εμπειρία να είναι όσο πιο ζωντανή και κατανοητή γίνεται για τους μικρούς αναγνώστες.
Η σκιτσογράφος Zafouko Yamamoto (Ζαφειρούλα Σιμοπούλου) συμπλήρωσε την ιστορία με τα σκίτσα της. Δώσατε συγκεκριμένες οδηγίες ή εμπιστευθήκατε την έμπνευσή της;
Δεν της έδωσα συγκεκριμένες οδηγίες για το πώς να σχεδιάσει τα σκίτσα· εμπιστεύτηκα την έμπνευσή της. Της παρείχα, ωστόσο, υλικό από πραγματικές φωτογραφίες της περιοχής, ώστε να αποτυπώσει με ακρίβεια το περιβάλλον και τα φαινόμενα που περιγράφονται στο παραμύθι. Με τη δική της ευαισθησία και ματιά, η Ζαφειρούλα Σιμοπούλου (Zafouko Yamamoto) κατάφερε να γεφυρώσει την πραγματικότητα με τη φαντασία και να κάνει την αφήγηση ακόμη πιο ζωντανή και προσιτή στα παιδιά.
Το «Πού πήγε η Άνοιξη;» είναι το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Περιβαλλοντικές Ιστορίες» καθώς προηγήθηκε το «Ταξίδι της σταγόνας». Ποιες άλλες ιστορίες σκοπεύετε να μας αφηγηθείτε;
Κάθε παραμύθι της σειράς εμπνέεται από όσα συμβαίνουν στον τόπο μας και προσπαθεί να περάσει μηνύματα για ένα καλύτερο αύριο. Το επόμενο παιδικό βιβλίο θα εστιάσει στα ευαίσθητα οικοσυστήματα των παραλιών μας και την ανθρώπινη παρέμβαση.
